Pierwszy opis Bargłówki z 1784 roku

Pierwszy opis Bargłówki z roku 1784

Pod koniec XVIII wieku Feliks Zimermann wydał swoją książkę, statystyczny

opis każdej miejscowości Górnego Śląska. Było to pierwsze opracowanie, które podało

po raz pierwszy (około 1786r) liczbę mieszkańców. Bargłówkę zamieszkiwało 86

mieszkańców co plasowało ją jako jedną z mniejszych osad, chociaż nie

najmniejszych. Przykładowo Rudy (Gross Rauden) zamieszkiwało aż 510 osób (ponad

pięć razy więcej niż w Bargłówce), ale Szymocice i Górki jeszcze mniej, bo tylko

odpowiednio 67 i 66 osób. Spis podaje ciekawą informację. Mieszkańcy z Bargłówki

żyją przede wszystkich z handlu smołą. W tym celu zakładali smolarnie i produkowali w

okolicznych lasach smołę. Po lewej stronie od drogi Przerycie - Sośnicowice miejscowi

wskażą miejscowe nazwy: Stare Piece i Pieczyska oraz Ształba sugerujące działalność

dawnego przemysłu hutniczego. Ształba to z niemieckiego (Staube) kurz. W tym

miejscu mieszkańcy kurzyli czyli smolili zajmując się produkcją smoły i wypalając węgiel

drzewny.

Aleksander Nyrek definiuje tak smolarnię:

Smolarnie - obszerniejsza buda - szopa w pobliżu lasu wraz z kilku dołami -

jamami do pędzenia smoły z żywicowego drewna (często karpiny), nazywana była

smolarnią. Obok szopy mieściło się zwykle niewielkie składowisko drewna, a w szopie

magazynowano w beczkach smołę. Czasem w szopie mieszkali smolarze, wraz ze

swoimi rodzinami, przeważnie w porze letniej. Ludzi, zajmujących się wypalaniem węgla

i popiołu, pędzeniem smoły i ługowaniem popiołu do wyrobu potażu, nazywano na

Górnym Śląsku kurzokami lub budnikami, wyróżniając wśród nich węglarzy, smolarzy,

kołomaźników, popielarzy.

Barglowka, ist das Eigenthum des Herrn von Wilczeck; hat 22 Gärtner

und 86 Einwohner, worunter viele mit Theer handeln und im Lande

verafahren (seite 153).

Polskie tłumaczenie: Bargłówka jest własnością Panów von Wilczek, ma

22 zagrodników i 86 mieszkańców, z których wielu handluje smołą i

uprawia ziemię (strona 153).

Aleksander Nyrek, Gospodarka leśna na Górnym Śląsku od poł. XVII do poł. XIX w, Wrocław 1975.